Το σύνηθες σύστημα πέδησης ενός ποδηλάτου είναι το πλέον απλό: Με το μοχλό τραβιέται ένα συρματόσχοινο, το οποίο με τη σειρά του σπρώχνει δύο “τακάκια” (ελαστικές επιφάνειες), ώστε να σφίξουν τη ζάντα του τροχού. Βασική προϋπόθεση είναι να είναι ευθυγραμμισμένος ο τροχός, δηλαδή να μην στραβογυρίζει, οπότε χρειάζεται ακτινολόγηση. Το να στραβογυρίζει ο τροχός δεν σας επιτρέπει να ρυθμίσετε πολύ κοντά τα τακάκια, οπότε δε θα υπάρχει ικανοποιητικό φρενάρισμα, γεγονός που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, ιδιαίτερα όταν κυκλοφορείτε σε κεντρικούς δρόμους. Φυσικά υπάρχουν κι άλλα συστήματα, όπως τα δισκόφρενα, τα οποία διαθέτουν ελάχιστα ποδήλατα, καθώς είναι αρκετάακριβότερα και πολύπλοκα. Σήμερα θα αναφερθώ στο πλέον συνηθισμένο σύστημα φρένων, που διαθέτει τα παρακάτω κύρια μέρη:
Τυπικός μοχλός ενεργοποίησης φρένου. Διαθέτει και ρεγουλατόρο (ρυθμιστή), που χρησιμεύει στο τέντωμα του συρματόσχοινου.
|
Κλασικό σύστημα φρένου. Χρησιμοποιούταν παλαιότερα ευρέως. Πλέον χρησιμοποιείται στα παιδικά και τα φτηνότερα ποδήλατα.
|
Τα πλέον χρησιμοποιούμενα φρένα. Αποτελούνται από δύο ανεξάρτητες “δαγκάνες” με ξεχωριστό ελατήριο, που ενεργοποιούνται από το ίδιο συρματόσχοινο. Μπορεί να έχουν ενσωματωμένο ρεγουλατόρο.
|
Οι πιο συνηθησμένες βλάβες των φρένων είναι να κοπεί το συρματόσχοινο, να φθαρούν υπερβολικά τα τακάκια ή να απορρυθμιστεί η ένταση (τέντωμα) του συρματόσχοινου. Όταν θέλετε να αλλάξετε συρματόσχοινο, θα πρέπει να διαλέξετε αυτό με το αντίστοιχο άκρο (κυλινδρικό, αχλαδάκι κλπ), ανάλογα με το μοχλό του ποδηλάτου σας. Αφού το τοποθετήσετε στο μοχλό, στη συνέχεια το περνάτε από το ρεγουλατόρο και το εξωτερικό κάλυμμα. Ο ρεγουλατόρος θα πρέπει να είναι ρυθμισμένος σχεδόν μέχρι μέσα, για να έχει περιθώριο περαιτέρω τεντώματος. Εδώ θα πρέπει να σας εφιστήσω την προσοχή για το γεγονός ότι πρέπει να χρησιμοποιείτε πάντα έναν καλό κόφτη, για να κόψετε συρματόσχοινο ή εξωτερικό κάλυμμα. Σε διαφορετική περίπτωση, το πρώτο θα ξεφτίσει (και δεν θα περνάει από πουθενά), ενώ το δεύτερο θα στραβώσει στο άκρο του και θα σας παιδέψει (καθώς είναι σπιράλ).
 |  |  |  |  |
Στο συγκεκριμένο μοχλό φαίνεται το κενό όπου θα εφαρμόσει το κυλινδρικό άκρο του συρματόσχοινου.Σε άλλες περιπτώσεις δε φαίνεται από έξω και χρειάζεται να πατήσετε το μοχλό.
|
Συρματόσχοινο με κυλινδρικό άκρο.
|
Τοποθέτηση συρματόσχοινου στο εξωτερικό κάλλυμά του.
|
Ένα ξεφτισμένο συρματόσχοινο δεν περνάει από το εξωτερικό κάλυμμα, από το ρεγουλατόρο ή τον τελικό σφικτήρα.
|
Ο τελικός σφικτήρας τοποθετείται πάνω στη δαγκάνα του φρένου. Από την τρύπα περνάει το συρματόσχοινο και σφίγγει με το βίδωμα.
|
 |  |  |  |
Σε αυτό το ποδήλατο, χρειάζεται να πατηθεί ο μοχλός για να δει κανείς το άκρο του συρματόσχοινου.
|
Συνδεσμολογία του συρματόσχοινου με τη δαγκάνα.
Από την πίσω πλευρά, βλέπετε τον τελικό σφικτήρα του συρματόσχοινου.
Τα τακάκια συγκρατούνται με μια βίδα το καθένα. Πριν την σφίξετε, φροντίστε να είναι στη σωστή θέση. Αυτή καθορίζεται από το όταν πατάτε φρένο, θα πρέπει τα τακάκια να πατάνε στη ζάντα (στεφάνι) του τροχού.
Τα ελατήρια της κάθε δαγκάνας (που την σπρώχνει μακριά από τον τροχό) είναι λίγο απίθανο να σας
σπάσουν. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ανταλλακτικά και η αντικατάσταση είναι πολύ απλή. Ακόμη κι αν δε φαίνεται εξωτερικά, το ελατήριο μπορεί να κρύβεται στη βίδα συγκρατήσεως, όπως στη διπλανή φωτογραφία. Απλά, ξεβιδώστε την και αλλάξτε το ελατήριο. Αν τα φρένα σας δεν πιάνουν ικανοποιητικά (πχ λόγω φθοράς των τακακίων), χρειάζεται να τα ρυθμίσετε. Χαλαρώστε το ασφαλιστικό παξιμάδι, ρυθμίστε το ρεγουλατόρο ανάλογα και ξαναασφαλίστε. Θα πρέπει να είναι τα τακάκια όσο γίνεται πιο κοντά στον τροχό, χωρίς όμως να ακουμπάει. Για να το ελέγξετε, σηκώστε το ποδήλατο ελαφρώς και γυρίστε τον τροχό. Αν ακουμπάει στα τακάκια, ξαναρυθμίστε.
σπάσουν. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ανταλλακτικά και η αντικατάσταση είναι πολύ απλή. Ακόμη κι αν δε φαίνεται εξωτερικά, το ελατήριο μπορεί να κρύβεται στη βίδα συγκρατήσεως, όπως στη διπλανή φωτογραφία. Απλά, ξεβιδώστε την και αλλάξτε το ελατήριο. Αν τα φρένα σας δεν πιάνουν ικανοποιητικά (πχ λόγω φθοράς των τακακίων), χρειάζεται να τα ρυθμίσετε. Χαλαρώστε το ασφαλιστικό παξιμάδι, ρυθμίστε το ρεγουλατόρο ανάλογα και ξαναασφαλίστε. Θα πρέπει να είναι τα τακάκια όσο γίνεται πιο κοντά στον τροχό, χωρίς όμως να ακουμπάει. Για να το ελέγξετε, σηκώστε το ποδήλατο ελαφρώς και γυρίστε τον τροχό. Αν ακουμπάει στα τακάκια, ξαναρυθμίστε.
Πιστεύω να εξήγησα επαρκώς τη λειτουργία και την συντήρηση του συστήματος φρένων ενός συνηθισμένου ποδηλάτου. Βεβαίως το καλύτερο είναι να πραγματοποιείτε προληπτικούς ελέγχους και να μην εφαρμόζετε ποτέ όλη σας τη δύναμη για να φρενάρετε. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να κόψετε το συρματόσχοινο και να λιώσετε τα τακάκια και τα λάστιχά σας μια ώρα αρχίτερα. Καλές και ασφαλείς βόλτες…
